Kansızlık Nedir?
Kansızlık (Anemi), kandaki kırmızı kan hücrelerinin normalden daha az oksijen taşıma kapasitesine sahip olması anlamına gelmektedir. Bu durum, vücudun dokularına yeterli oksijen ulaşmamasına neden olabilmektedir.
Kansızlık Belirtileri Nelerdir?
Kansızlık belirtileri, kansızlığın şiddetine ve altında yatan nedenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak genellikle aşağıdaki belirtiler kansızlık durumunda görülebilir:
- Yorgunluk ve halsizlik
- Soluk cilt ve zayıf ten rengi
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi ve baş ağrıları
- Kalp çarpıntısı ve düzensiz kalp atışları
- Soğuk eller ve ayaklar
- Dikkat ve konsantrasyon problemleri
- Düşük immünite
Kansızlık Neden Olur?
Kansızlığın nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesine dayanarak yapılır. Yaygın kansızlık nedenleri şunlardır:
Demir Eksikliği Anemisi
En yaygın anemi türüdür ve dünya genelinde en sık görülen beslenme yetersizliğidir. Demir, hemoglobin üretimi için gereklidir. Yetersiz demir alımı, emilim sorunları, hamilelik, kan kaybı ve hızlı büyüme dönemleri demir eksikliği anemisine neden olabilir.
B12 Vitamini Eksikliği Anemisi
B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı olması için gereklidir. B12 vitamini eksikliği, genellikle hayvansal gıdalardan alınan B12 vitamini yetersizliği veya mide ameliyatları sonucu ortaya çıkabilir.
Folik Asit Eksikliği Anemisi
Folik asit, DNA sentezi ve kırmızı kan hücrelerinin üretimi için önemlidir. Günlük diyetle yetersiz folik asit alımı, malabsorpsiyon sorunları, hamilelik ve alkolizm gibi durumlar folik asit eksikliği anemisine neden olabilir.
Kronik Hastalıklar ve Enflamasyonlar
Bazı kronik hastalıklar, inflamasyon süreçleri ve bazı kanser türleri demir emilimini olumsuz yönde etkileyerek demir eksikliğine neden olabilir.
Hemolitik Anemiler
Hemolitik anemilerde, kırmızı kan hücreleri hızlı bir şekilde parçalanarak anemiye yol açar. Bu durumlar genetik olabilir veya çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilir.
Talasemi ve Orak Hücre Anemisi
Kalıtsal olan bu anemi türleri, kırmızı kan hücrelerinin yapısında bozukluklarla ilişkilidir ve anemiye yol açar.
İmmünolojik Anemiler
Vücut bağışıklık sisteminin kendi kırmızı kan hücrelerini yabancı bir tehdit olarak algılaması ve bunlara karşı antikorlar üretmesi ile oluşur.
Diğer Nedenler
Aplastik anemi, böbrek hastalıkları, lösemi gibi durumlar da anemiye sebep olabilir.
Kansızlıkta Nasıl Beslenilmeli?
Kansızlıkta beslenme, vücuttaki demir ve diğer besin öğelerinin düzenli ve dengeli alınmasıyla desteklenmelidir. Kansızlık, genellikle demir eksikliği anemisi olarak ortaya çıkar. Bu nedenle özellikle demir içeren besinleri tüketmek önemlidir. Ayrıca B12 vitamini ve folik asit gibi diğer besinlerin de alınması, kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı bir şekilde üretilmesine katkı sağlar.
Demir İçeren Besinler
- Kırmızı et: Özellikle dana eti ve kuzu eti
- Yumurta: Özellikle yumurta sarısı
- Deniz ürünleri: Özellikle istiridye ve karides
- Baklagiller: Mercimek, nohut, kuru fasulye
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler: Ispanak, pazı, lahana
C Vitamini İçeren Besinler
C vitamini, demir emilimini artırır. Portakal, mandalina, limon, greyfurt, yeşil biber, kırmızı biber ve brokoli gibi besinler tüketilmelidir.
B12 Vitamini ve Folik Asit İçeren Besinler
- B12 vitamini: Et, balık, süt ürünleri, yumurta
- Folik asit: Koyu yeşil yapraklı sebzeler, narenciye meyveleri, kuruyemişler, baklagiller
Demir Emilimini Azaltan Etkenlerden Uzak Durun
- Çay ve kahve gibi içecekler
- Aşırı lif alımı
- Alkol
Kansızlık tedavisinde doğru beslenme büyük önem taşır ve bu nedenle beslenme düzeninde dikkatli olunmalıdır.