Vücudunuza Yıldırım Düşerse Ne Olacağını Biliyor Musunuz?

ABD’de her yıl ortalama 243 kişi yıldırım çarpması sonucu yaralanırken, 27 kişi hayatını kaybediyor. Yıldırımın 27.760°C sıcaklığa ulaşabilen aşırı yüksek sıcaklıkları, insan vücudu üzerinde ciddi ve ölümcül etkiler bırakabiliyor.

Yıldırım Nasıl Oluşur?

Yıldırım, sıcak havanın yükselip soğuyarak su damlacıkları oluşturması ve bu damlacıkların birleşerek bulut haline gelmesiyle başlar. Bulutta büyüyen dolu taneleri, negatif yüklü hale gelirken, bulutun üst kısmındaki daha hafif buz kristalleri pozitif yüklü kalır. Negatif yüklü parçacıklar, yeryüzüne çekilerek bir elektrik boşalması oluşturur ve yıldırım çarpması meydana gelir. Bu olay, saniyede yaklaşık 44 kez yeryüzüne çarpan yıldırımların, her yıl dünya genelinde yaklaşık 1,4 milyar kez gerçekleşmesine neden olur.

Yıldırım Çarpmasının Sonuçları

Yıldırım çarpması, 10 milyon voltluk enerjiyle vücuttaki dolaşım, solunum ve sinir sistemlerinde ciddi hasara yol açabilir. Beyin kanamaları, felçler, derin doku yaralanmaları ve en yaygın ölüm sebebi olan kalp durması gibi etkiler yıldırım çarpmasının olası sonuçlarıdır. Yıldırım ayrıca solunum sistemini felç edebilir, bu da yapay solunum gerektirebilir. Sinir sisteminde hasar, keraunoparalizi adı verilen geçici felce, refleks zayıflamasına ve nörolojik semptomlara neden olabilir.

Yıldırım çarpmaları, ciltte yanıklar, kulak zarında hasar ve gözlerde yaralanmalar gibi fiziksel etkiler de bırakabilir. Hayatta kalanların %74’ünün, beyin ve sinir hasarına bağlı olarak uzun vadeli sakatlıklar yaşadığı tahmin ediliyor.

Yıldırım Çarpması Türleri

Yıldırımın vücuda etkisi, çarpma türüne göre beş şekilde sınıflandırılabilir:

1. Doğrudan Çarpma: En az görülen (%3-5) ve en ölümcül türdür.
2. Yan Sıçrama: Yıldırımın bir nesneye çarpması ve akımın oradan kişiye sıçraması sonucu oluşur.
3. Toprak Akıntıları: Yıldırımın yere çarpması ve akımın yer yüzeyinde yayılmasıyla oluşur. En yaygın yıldırım yaralanması türüdür.
4. İletim: Metal bir nesneye çarpan yıldırımın iletilmesiyle oluşur.
5. Yükselti: Yerde toplanan pozitif yüklü elektriksel kuvvetlerin bulutlardaki negatif akımlara çekilmesiyle oluşur.

Yıldırımdan Korunmak İçin Ne Yapmalı?

Gök gürültüsünü duyabiliyorsanız, risk altında olduğunuzu unutmayın. Yerde durmalı, uzun nesnelerden kaçınmalı ve en yakın bina veya araba içine sığınmalısınız.