Van’da, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı çömlek sanatçısı Osman Eşme, yaklaşık 3 bin yıllık bir geçmişe sahip olan geleneksel çömlekçilik sanatını ayakta tutmak için uzun yıllardır mücadele veriyor. Urartulardan günümüze kadar uzanan bu sanat dalını babasından öğrenen Eşme, şimdi atölyesini kentin yeni cazibe merkezi olan Bedesten Çarşısı’na taşıyarak çalışmalarını burada sürdürüyor. Bardakçı Mahallesi’nde yüzyıllardır süregelen çömlekçilik geleneği, 1976’da plastik kullanımının yaygınlaşmasıyla büyük ölçüde unutulmuştu. Ustaların meslekten uzaklaşmasıyla geleneksel üretim durma noktasına gelmişti. Günümüzde bu kültürel mirası devam ettiren tek usta olan Osman Eşme, sanatı geleceğe taşımak için azimle yeni atölyesinde çalışmalara devam ediyor.
“Günümüzde hak ettiği değeri görmüyor”
İHA muhabirine verdiği röportajda, çömlek sanatçısı Osman Eşme, geleneği yaşatma çabasının sürdüğünü belirtti. 1976 yılından itibaren plastik kullanımının artmasıyla mesleğin terkedilmesine dikkat çeken Eşme, “O zamanlar köyümüzdeki ustalar bu işi bırakmaya başladılar. Ben ise 1977 doğumluyum ve bu sanatı rahmetli babamdan öğrendim. 2003 yılında tümüyle işi devraldım ve günümüze kadar da devam ettim. Eğer ben bu sanata sahip çıkmasaydım, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktı. Yaptığımız işin kökeni Urartulara dayanıyor. Üniversitelerde hobi amaçlı benzer çalışmalar yapılsa da biz geleneksel yöntemi birebir sürdürmekteyiz. Ayaklı torna, eski fırınlar ve atölye düzenimiz hâlâ eski usulle çalışıyor. Ancak ne yazık ki günümüzde bu iş hak ettiği değeri bulamıyor. Mesleğimize ilgi azaldı ve desteğe ihtiyacımız var” şeklinde konuştu.
“Doğal ürünlere yöneliş olmasını istiyoruz”
Eşme, yerli vatandaşların yanı sıra yabancı turistlerin çömleklere daha fazla ilgi gösterdiğini ifade etti. “Ben Van’ın yerel küplerini ve peynir küplerini yapıyorum. Ancak geçmişteki rağbetle kıyasladığımızda peynir küplerine de ilgi azalmış durumda. Bunun en büyük nedeni plastik sektörünün yaygınlaşması. Plastik hem ucuz hem de dayanıklı olduğu için birçok sanatçı bu mesleği bırakmayı seçti. Fakat sağlık açısından değerlendirdiğimizde, bizim ürettiğimiz doğal ürünler plastikten çok daha sağlıklıdır. Geçmişte bu kadar hastalık yoktu. Plastik, kanserojen maddeler içeriyor. Bu nedenle tekrar doğal ürünlere bir yöneliş olmasını arzuluyoruz” dedi. Eşme, mesleğin geleceği adına yeni adımlar attığını ve büyük oğlunu çömlekçiliğe hazırladığını dile getirerek, “Elimizden gelenin en iyisini yaparak bu sanatı yaşatmaya çalışacağız. Bu sanatın yok olmasını istemiyorum” ifadesinde bulundu.
Yorumlar kapalı.