Türkiye’deki göller, hızla yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Son 60 yıl içerisinde 240 gölden 186’sı tamamen kururken, kalan göller de kuraklık ve kirlilikle mücadele ediyor. NASA verilerine göre, Anadolu’da yoğun bir kuraklık dönemi yaklaşırken, Türkiye’deki göllerin durumu her geçen gün daha da kötüye gidiyor. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, ülkemizde “parmakla gösterebileceğimiz bir tane bile sağlıklı göl kalmadı” diyerek durumu özetledi.
Göller Ciddi Tehdit Altında
Dr. Kesici, göllerin su seviyeleri, yüzey alanları ve kirlilik açısından ciddi tehlike altında olduğunu belirtti. Birçok gölün adeta tükenmiş durumda olduğunu vurgulayan Kesici, son yıllarda temel sorunların görmezden gelinmesi nedeniyle birçok doğal gölün kuruduğunu ifade etti. 186 göl tamamen kurumuş durumda, geri kalanlar ise göl olma özelliklerini yitiriyor. Sadece birkaç tuzlu göl, bölgesel konumları sayesinde varlığını sürdürebiliyor.
Kuraklık ve Kirlilik Gölleri Yok Ediyor
Kuraklık ve kirlilik etkilerinin son yıllarda daha da belirginleştiğini söyleyen Dr. Kesici, “Ülkemizde göl diye bir şey kalmadı. Göller aşırı su kaybı ve kirlilikle boğuşuyor. Balık popülasyonları azalırken, makro ve mikro su bitkileri aşırı artış gösteriyor, bu da göllerin bataklığa dönüşmesine neden oluyor. Ayrıca istilacı türler, göl havzalarına yayılıyor ve artan buharlaşma ile göllerin kuruma süreci hızlanıyor” dedi.
Kuraklık Tarımsal Verimliliği Düşürüyor
Bilimsel araştırmalar, hidrolojik kuraklığın iklimsel kuraklığı tetiklediğini ve bunun da tarımsal üretim ve sosyal hayatı olumsuz etkilediğini gösteriyor. Kirli suların çeşitli hastalıklara neden olabileceğini belirten Dr. Kesici, tarımsal verimliliğin de su kıtlığı nedeniyle düşüş gösterdiğini vurguladı. Bu durumun, iklim krizinden ziyade, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının tükenmesinden kaynaklandığını belirten Kesici, “İklim krizi, su kaynaklarımızın kuruması nedeniyle daha da şiddetleniyor” dedi.
Vahşi Tarımsal Sulama Sonlandırılmalı
Sorunların çözümü için tarımsal sulama suyunun yüzde 60 oranında azaltılması ve vahşi sulamanın sona erdirilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Kesici, göllerin dip çamurlarının temizlenmesi ve yeraltı sularının korunması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, kentlerin iklimine uygun tarımsal üretimlerin düzenlenmesi gerektiğini belirtti.
Kuruyan Göller: Türkiye’nin Göl Haritası
Birçok ilde bulunan göller, tamamen kurumuş veya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Çanakkale‘de Demirci, Tuz, Hoyrat gölleri, Edirne‘de Harmanlı, Teke, Karagöl gibi birçok göl kurudu. Bolu Gölköy baraj gölünde ise su seviyesi yüzde 30’un altına inmiş durumda. İçme suyu ihtiyacının karşılandığı bu baraj gölünde, mevcut suyun şehrin sadece 4 aylık ihtiyacını karşılayacak seviyede olduğu belirtiliyor.