Ağrı’da yüzyıllardır süregelen ve nesiller boyu aktarılan önemli bir gelenek olan kuma gömümlerle olgunlaştırılan ‘küp peyniri’, vatandaşların ürettikleri peynirleri uzun bir süre boyunca saklayıp tüketmelerine olanak tanıyor. Bu gelenek, özellikle Patnos’un Aşağı Göçmez köyünde yerel halkın yaşamında büyük bir öneme sahiptir.
Köyde yaşayanlar, yaz aylarında kendi besledikleri koyunların sütünü kullanarak peynir üretiyorlar. Elde edilen peynirler plastik bidonlara dolduruluyor ve bu bidonlar, evlerdeki özel kumla kaplı alanlara gömülerek üç ila altı ay boyunca olgunlaşmaya bırakılıyor. Kış aylarına kadar bu kum içinde saklanan küp peynirler, hem köy halkı hem de dışarıdan gelen talepler doğrultusunda tüketiliyor. Bu geleneksel yöntemle üretilen peynirler, üç yıla kadar bozulmadan muhafaza edilebiliyor.
Köydeki kadınlar, talepler doğrultusunda hazırladıkları küp peynirlerini satışa sunuyor ve siparişleri genellikle üç ay öncesinden alıyor. Doğal yöntemlerle ürettikleri bu peynirler, 250 ile 300 lira arasında değişen fiyatlarla alıcı buluyor; yağlı versiyonları ise biraz daha yüksek bir fiyatta satılıyor.
Serap Altay, küp peynirinin üretim süreci hakkında bilgi verirken, bu geleneksel yöntemin pratik ve ekonomik açıdan büyük faydalar sağladığını vurguladı. Peynirleri kışa hazırlamak için yaptıklarını belirten Altay, “Kumu veya külü kullanarak peynirin bozulmadan kalmasını sağlıyoruz” dedi. Ayrıca, “Kum, peynirin yapısında olumsuz bir değişiklik olmadan serin bir ortam yaratıyor. Bazen peynirleri kül içinde saklıyoruz; kül hava geçirmediği için daha uzun süre dayanabiliyor” ifadelerini kullandı.
Altay, “Üç ila altı ay arasında bir olgunlaşma süresi var ve bu sürenin ardından peynirlerimiz iki ila üç yıl boyunca tüketilebiliyor. Kendi hazırladığımız kaymak ve yağı karıştırarak ürettiğimiz yağlı peynir ise bambaşka bir lezzet sunuyor ve damak tadına hitap ediyor. Biz bu peynir için köyümüzde ‘kuru peynir’ diyoruz” şeklinde konuştu.
Küp peyniri, köy halkı tarafından sıkça tüketiliyor ve fazla peynir olduğunda satışa sunuluyor. Üretim sürecinde yalnızca köyde otlatılan hayvanların sütü kullanıldığı için peynirin tamamen organik olduğunu vurgulayan Altay, “Peynirlerimiz, bayram gibi özel günlerde hediyelik olarak da tercih ediliyor” dedi. Sipariş almanın önemi üzerine de değinen Altay, “Müşterilerimize ürünlerimizi belirlenen süre içinde ulaştırmayı taahhüt ediyoruz” diyerek sözlerine devam etti.
Yorumlar kapalı.