Gaziantep’te asırlardır süregelen gelenek olan kendir üretimi, artık yalnızca birkaç ustanın ellerinde devam ediyor. Mağaralarda yapılan bu el yapımı ürünlerin üretimi, gün geçtikçe kaybolmaya yüz tutuyor. 72 yaşındaki Mehmet Ali Macık ve 60 yaşındaki Fatih Büker, bu geleneği yaşatmaya çalışan son ustalardan bazıları. İlerleyen yaşlarına rağmen, baba mesleklerini sürdürerek mağaralarda kendir ipi üretmeye devam ediyorlar.
Asırlardır süregelen bu geleneği yaşatan Macık ve Büker, nemli mağaralarda, el yapımı ahşap tezgahlarda çalışıyorlar. Kendir ipleri, hamak, balık ağı gibi çeşitli malzemelerin başlıca bileşenlerini oluşturan bu iplikler, ustaların geleneksel yöntemlerle üretmeleri sonucunda ortaya çıkıyor.
Elektrikli Alet Kullanımına Veda
Gaziantep’in eski evlerinin altında bulunan loş ve nemli mağaralarda, elektrikli aletler olmadan üretim yapıyorlar. Her biri zorlu koşullara rağmen, hem geçimlerini sağlamak hem de asırlık kültürü yaşatmak için büyük bir çaba harcıyor. Fabrikalarından temin ettikleri atık iplikleri kullanarak, kendir üretimlerini sürdürmekte kararlılar. Antep savunması döneminde depo olarak kullanılmış olan bu asırlık mağaralar, şu anlarda bir işlem merkezi haline dönüşmüş durumda.
Yaklaşık bir asırdır kendir üretiminin yapıldığı mağarada Macık ve Büker, geleneklerini yaşatmaya devam ediyorlar. İpleri birbirine sararak, ahşap çıkrıkların arasında çalışarak günlerini geçiriyorlar. İnce ipliklerin kaliteli bir kendire dönüşmesi için büyük emek harcıyorlar.
Kendirciliğin Zorlu Süreci
Macık ve Büker, mağaradaki nemin kendirlerin daha iyi işlenmesini ve daha sağlam olmasını sağladığını belirtiyorlar. Ancak, gelişen teknoloji ve fabrikasyon üretimlerinin artması, mesleklerini bitirme noktasına getirdi. Mehmet Ali Macık, 6 yaşında başladığı bu meslekten vazgeçmeye niyetli değil. Kendirciliğin kentte kalan iki ustasından biri olarak, “Kendircilik baba mesleği. Burada bir zamanlar 27 tezgah vardı, şimdi sadece 2-3 tane kaldı,” diyor.
Fatih Büker ise çok genç yaşta başladığı bu işin sadece baba mesleği olmadığını, aynı zamanda bir gelenek olduğunu ifade ediyor. “Mağaradaki nem, ipliğin kalitesini artırıyor. Dışarıda güneş altında bunu yaparsak bu kadar kaliteli olmaz. Önceden bu meslek çok yaygındı,” diyerek eski günleri anıyor.
Önceleri 45-50 kişinin bir arada çalıştığı bu iş alanı, şimdi yalnızca iki usta ile sınırlı kalmış durumda. Bu durum, kendir üretimi ve ustaları hakkında ciddi bir kaybın yaşandığını gösteriyor.
Yorumlar kapalı.