Ali Sulu’nun Halı ve Kilim Tutkusu
Gaziantep’te yaşayan Ali Sulu, bakırcılık yaptığı dönemde köylerden topladığı rengarenk yün halı ve kilimleri iş yerinde muhafaza ederek bu kültürün yaşatılmasına katkı sağlıyor. Zamanla, köylerden halı, kilim ve el dokuması ile üretilen ürünleri toplamaya başlayan Sulu’nun bu merakı, bir koleksiyona dönüşmüştür.
68 yaşındaki Ali Sulu, asıl mesleği bakırcılık-kalaycılık olan bir ustadır. Bakır eşyaları kalaylamak için gittiği köylerde, kadınların yüzyıllar öncesine dayanan halı ve kilim dokuma sürecindeki emeklerinden etkilenmiştir. Yün halı ve kilimlerin üzerindeki motiflerin anlamları da dikkatini çekince, bu ürünleri toplamaya başlamıştır.
50-100-150 Yıllık Halılar ve Kilimler
Halı ve kilimlere çocuk yaşta tutkuyla bağlanan Sulu, özellikle çeyizlik el dokuması eski halı ve kilimleri iş yerinde toplamaya başladı. Köylülerden satın aldığı 50-100-150 yıllık halı ve kilimleri iş yerinde sergileyen Sulu, bu eserlerin özellikle yabancı turistlerden büyük ilgi gördüğünü söylüyor. Halı ve kilimlerin üzerindeki motiflerin anlamını anlayabildiğini belirten Sulu, ayrıca bu ürünlerin desenlerinden ve renklerinden hangi yörenin ürünü olduğunu da çok iyi bildiğini ifade ediyor.
Bir Merak Olarak Başlayan Yolculuk
Asıl mesleği bakırcılık ve kalaycılık olan Sulu, “Köylere gidip bakır satarken, bakırları kilimlerle değiştirirdik. O zamanlarda bende bir merak başladı. Aynı zamanda edebiyata da ilgim vardı. Edebiyat ile kilimlerin iç içe olduğunu düşündüm. En iyi antika nasıl olur, diye merak ettim. 20-30 yıl önce bir muhabir halıcıya girdi ve ‘En iyi halı nasıl belli olur?’ diye sordu. Halıcı, ‘En iyi halı anlatan dildir. Dilin sınırı, dünyanın sınırından geniştir. En iyi antika dildir’ dedi. Her halının da kendine göre bir öyküsü var” şeklinde konuştu.
20 Yıllık Bir Tecrübe
Dokuma yün halılara ve kilimlere olan merakının çocuk yaşta başladığını anlatan Sulu, “Bizim bu yörelerde ‘Karagöz kilimi’ var. Ancak en iyi dokumalar Kahramanmaraş, Pazarcık, Narlı gibi bölgelerde bulunuyor. Bu yörede dişiliği ve doğurganlığı simgeleyen ‘eli belinde’ motifi var. Bu motif, kilimi dokuyan genç kızın ‘elim belimde, keyfim yerimde, her şeyim hazır, evliliğe hazırım’ anlamlarını taşıyor. Kendi kendimize bu işin içinde halı ve kilimlerin üzerindeki motiflerin ne anlama geldiğini öğrendik. 20 yıldır bu işi yapıyorum. Daha önce bir merak vardı, fakat artık halı ve kilimlerin üzerindeki motiflerin ne anlama geldiğini anlayabiliyorum. Desenlerinden ve renklerinden hangi yörenin ürünü olduğunu çok iyi biliyorum. İmalat kilimlerde mevcut ama biz imalat satmıyoruz. İmalat halıların ipleri fabrikasyon. Ancak eski halı ve kilimleri kadınlar dizine koyarak çorap ipi sarar gibi sarardı. Burada birkaç tane iyi ürünümüz var, hatta birkaç tanesini film çekimleri için verdim.” dedi.
Asırlık Halılar ve Kilimler
Kilimlerde kullanılan motiflerin asırlık bir geçmişe sahip olduğunu belirten Sulu, “Bazı halı ve kilimlerin dokunması bir yıl sürerdi. Bu yüzden ben bu işe daha çok bağlandım. 120-130 yıllık halılar ve kilimlerin yanı sıra 60-70 yıllık halı ve kilimler de dükkanımda mevcut. Halı ve kilimlerin içinde sandık eskisi olanlar da var. Dokunalı 120-130 yıl olmuş, kızının çeyizine konmuş ama kullanılmamış. Sonrasında kendi çocuğunun çeyizine konmuş. Bu şekilde kullanılmamış kilimlerin yanı sıra kullanılmış olanlar da mevcut.” diye konuştu.
